Trở thành thông lệ, hàng chục năm nay, mỗi năm từ một đến vài lần lãnh đạo
huyện Duy Xuyên lại cử đoàn công tác đến thăm hỏi, đại diện bà con quê hương
đang sinh sống trên vùng đất Tây Nguyên. Nói “ đại diện”, bởi hầu hết các tỉnh
Tây Nguyên đều có người Duy Xuyên sinh sống, công tác nhưng không thể thăm hỏi
được hết, mà địa chỉ chính của đoàn công tác đến thăm là xã Đức Xuyên,
huyện Krông Nô, tỉnh Đăk Nông.
Xã
có đến trên 95 % dân số có quê hương gốc là người Duy Xuyên. Theo như lời Bí
thư huyện uỷ huyện Krông Nô Nguyễn Quang Điểm thì xã Đức Xuyên chính là Đăk
Xuyên ghép chữ đầu của tỉnh Đăk Lắk trước đây nay chia tách thành 2 tỉnh Đăk
Lăk và Đăk Nông và chữ sau của huyện Duy Xuyên mà thành. Tên xã do bà con quê
Duy Xuyên đề xuất với HĐND tỉnh lập nên. Vào thời điểm xã mới thành lập, do đọc
trại lâu ngày thành quen nên có tên là xã Đức Xuyên ngày nay. Điều nầy cho thấy
rằng người dân Duy Xuyên dù đi đâu, ở đâu vẫn luôn nhờ về cội nguồn, quê hương
bản quán của mình. Người Duy Xuyên ở quê hương vẫn luôn thương nhớ, đùm bọc,
chở che những người con xa xứ.
Đoàn công tác của huyện Duy Xuyên
đến thăm đồng bào quê mình ở Tây Nguyên trong dịp đầu năm 2013 và chuẩn bị đón
xuân Quý Tỵ có 15 thành viên đại diện các ban ngành, đoàn thể của huyện do đồng
chí Bí thư huyện uỷ Nguyễn Văn Khương làm trưởng đoàn và đồng chí Phó Bí thư, Chủ
tịch UBND huyện Nguyễn Công Dũng làm phó trưởng đoàn khởi hành từ 5 giờ sáng,
trực chỉ hướng đường Trường Sơn. Sau khi nghỉ đêm tại thành phố Buôn Mê Thuột,
dự định sáng sớm hôm sau đến thăm xã Đức Xuyên, nhưng các đồng chí chủ chốt của
đoàn liên tục nhận được điện thoại từ các vị lãnh đạo huyện Krông Nô mời đoàn
đến thăm huyện trước khi về xã. Bởi từ nhiều năm nay dù không công bố kết nghĩa,
nhưng huyện Krông Nô đã xem huyện Duy Xuyên như anh em ruột thịt. Vì huyện Duy
Xuyên luôn quan tâm đến bà con Duy Xuyên sinh sống tại huyện Krông Nô, tức là
quan tâm chăm lo cho công dân của huyện Krông Nô. Do vậy, trong dịp Duy Xuyên
long trọng tổ chức khánh thành Đền liệt sỹ huyện Duy Xuyên, lãnh đạo huyện Krông
Nô dù không nhận được lời mời những vẫn cử đoàn đại biểu đến dự lễ tri ân công
đức Bác Hồ và các anh hùng liệt sỹ tại Đền. Lần này, trước sự chào đón nồng hậu
và chân tình của lãnh đạo huyện Krông Nô, đoàn của huyện Duy Xuyên phải thay
đổi lịch trình để về thăm huyện Krông
Nô. Gặp nhau đôi bên tay bắt, mặt mừng, thay mặt đoàn 2 đồng chí bí thư huyện
uỷ của hai huyện đã trao đổi thông tin kinh tế-xã hội và hướng phát triển của
hai địa phương, những thuận lợi, khó khăn và kinh nghiệm của đôi bên trong công
tác lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế, văn hoá nâng cao đời sống nhân dân.
Hai
giờ chiều đoàn mới về được tận xã Đức Xuyên, cách trung tâm huyện lỵ Krông Nô
23 km về hướng Nam.
Đây là xã thuộc vùng sâu, vùng xa của huyện, có diện tích tự nhiên gần 10.115
ha. Trong đó, đất nông nghiệp chiếm 9.850 ha nằm dọc theo triền sông Krông Nô và các thung lũng; trong số
nầy có gần 140 ha sản xuất lúa nước, 745 ha trồng cây hàng năm; diện tích còn lại là đất rừng.
Trong
những năm gần đây trục đường tỉnh lộ 684 Đăk Nông được nhà nước đầu tư thâm
nhập nhựa, và hỗ trợ nhân dân lót bê tông một số tuyến đường nông thôn chính của các thôn nên giao thông trên địa bàn xã tương đối thuận lợi.
Xã
Đức Xuyên hiện có 828 hộ với 3.469 nhân khẩu, 95 % dân số là người có quê gốc
Duy Xuyên, trong số nầy có 2.190 người trong độ tuổi lao động. Toàn xã có 6
thôn đều mang tên địa danh hành chính chính của huyện Duy Xuyên trước đây, thể
hiện tấm lòng của bà con luôn hướng về cố hương. Cụ thể như Xuyên Phước, Xuyên
Hoà, Xuyên Hải, Xuyên Tân, Xuyên An, Xuyên Nghĩa và bản Choih của người dân tộc
cư trú.
Vào
năm 1983, thực hiện chủ trương của Đảng, nhiều hộ ở Duy Xuyên đưa gia đình đi lập
vùng kinh tế Tây Nguyên. Được sự hướng dẫn của một vị lãnh đạo huyện Krông Nô
có quê gốc ở Duy Xuyên, họ đã chọn vùng đất vừa thuận lợi cho sản xuất lúa nước,
trồng dâu tằm và cả phát triển cây công nghiệp để lập nghiệp trên quê hương mới.
Sau nhiều nỗ lực khai phá, kinh tế vừa ổn định thì liên tục 2 năm 1999 và 2000
nhân dân bị 2 đợt lũ lớn nhấn chìm trên 80 % nhà cửa của người dân. Tất cả đồ đạc,
tài sản, vườn tược bị dòng nước lũ quét sạch. Rất may là mọi người kịp chạy lên
đồi cao, nên không có ai bị thiệt mạng. “ Máu chảy ruột mềm”, lũ vừa dứt, lãnh đạo
huyện Duy Xuyên đã vượt hàng trăm cây số, đến thăm hỏi, động viên, cứu trợ đồng
bào Đức Xuyên bị thiệt hại do lũ gây ra.
Bây
giờ, đời sống của người dân xã Đức Xuyên, Krông Nô đã có sự phát triển khá mạnh mẽ. Năm 2012, tổng sản lượng
lương thực toàn xã đạt 12.345 tấn, trong đó thóc chiếm 2.276 tấn, bắp 9.878
tấn. Bình quân lương thực đầu người 3.566 kg/năm. Bà con xã Đức Xuyên còn sản xuất tiêu, cà phê với diện tích khá
lớn, phát triển mạnh chăn nuôi, với 5.500 con gia súc và 41 ngàn con gia cầm...
tăng thêm nguồn thu nhập. Sản xuất công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp, thương mại
- dịch vụ, vận tải cũng phát triển mạnh. Hiện toàn xã chỉ còn 78 hộ nghèo, chiếm
tỷ lệ 9,6 % so với tổng số hộ toàn xã, thấp hơn 6 % so với tỷ lệ hộ nghèo bình
quân của huyện Duy Xuyên hiện nay. 98 % số hộ trên địa bàn xã đã có điện sinh
hoạt và phục vụ sản xuất.
Ông Nguyễn Văn Tâm, ở thôn
Xuyên Phước, xã Đức Xuyên cho rằng gia đình ông chưa phải là khá nhất thôn,
nhưng trong nhà đã có máy cày, máy bơm tưới cây công nghiệp, 8 con bò, nhiều
heo, gà vịt. Mỗi năm thu nhập trên 300 triệu đồng.
Anh
Bùi Viết Quý, ở thôn Xuyên An, xã Đức Xuyên bên cạnh việc sản xuất, thâm canh 5
công đất lúa, bắp còn nuôi vịt đàn; sau khi trừ chi phí mỗi năm gia đình anh còn tích lũy được từ 100 triệu
đến trên 150 triệu đồng. Đây chỉ là vài trường hợp trong tổng số hàng trăm hộ ở
xã Đức Xuyên nhờ cần cù, chịu thương chịu khó làm ăn mà mỗi năm thu được gần
200 tấn thóc. Nhiều hộ có mức thu nhập bình quân mỗi năm trên 200 triệu đồng.
Bên
cạnh sự nỗ lực làm ăn, phát triển kinh tế gia đình, bà con đồng hương Duy Xuyên
ở xã Đức Xuyên luôn đoàn kết, chung tay xây dựng nông thôn mới. Bà Phạm Thị An,
quê gốc ở thôn Xuyên Tân, xã Đức Xuyên khi nghe thông tin đoàn công tác huyện
vào thăm vội vã tìm đến gặp bà con Duy Xuyên. Bà không giấu được nỗi mừng vui:“ Bà con quê Duy Xuyên quá đoàn kết, các vị
lãnh đạo huyện luôn quan tâm đến người cùng quê, tôi rất nể phục nên năm nào
cũng vậy, hễ nghe lãnh đạo huyện Duy Xuyên vào thăm là dù có bận mấy cũng sắp
xếp thời gian đến chung vui”
Ông Hồ Văn Bảy- Bí thư Đảng
uỷ xã Đức Xuyên, huyện Krông Nô khẳng định với các đồng chí lãnh đạo huyện, dù
ở tận vùng sâu, vùng xa Tây Nguyên nhưng bà con Duy Xuyên vẫn luôn nhớ về quê hương,
bản quán của mình. Lãnh đạo xã luôn nhắc nhở cán bộ, nhân dân dạy dỗ con cháu
lòng tự hào về truyền thống anh hùng của quê hương Duy Xuyên, mà ra sức học tập, làm việc tốt để xứng đáng với
cha ông.
Năm
nào cũng vậy, việc đầu tiên của đoàn công tác là đến tận nhà thăm hỏi,
tặng quà cho các gia đình chính sách; thăm các điểm trường tiểu học, trường mẫu
giáo xem xét điều kiện học tập của các cháu như thế nào. Ở các điểm trường học
các năm qua luôn được huyện Duy Xuyên hỗ trợ nâng cấp. Bởi các cháu chính là những
hạt mầm của cội nguồn Duy Xuyên dâm chồi nẩy lộc trên vùng đất Đức Xuyên, huyện
Krông Nô, giữa đại ngàn Tây Nguyên hùng vỹ .
Quang Giác