Sáng ngày 16/12/2013, tại Mỹ Sơn, diễn
ra cuộc họp tổng kết dựa án “Bảo tồn trùng tu nhóm tháp G – Mỹ Sơn”. Tham dự có
bà Katherine Muller Marin, Trưởng đại diện Unesco tại Việt Nam, Ông Nguyễn
Khánh Toàn – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, cùng các ban ngành Trung ương và
địa phương gồm Viện Bảo tồn di tích, sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch Quảng
Nam, UBND huyện Duy Xuyên, Ban Quản lý Di tích và Du lịch Mỹ Sơn. Các chuyên
gia quốc tế tham gia dự án có tiến sĩ Mauro Cucarzi, Giám đốc, Cố vấn trưởng dự
án.
Dự án Bảo tồn trùng tu nhóm tháp G – Mỹ Sơn được thực hiện từ năm 2003, kết
thúc vào tháng 6/2013, vào ngày 22/6 đã chính thức mở cửa đón khách tham quan.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện dự án bắt đầu từ năm 1997 khi Khu tháp G được
đưa vào trọng tâm của dựa án bảo tồn trùng tu Mỹ Sơn.
Các công việc quan trọng được thực hiện tại khu tháp G bao gồm
Nghiên cứu khảo cổ, lập danh mục bản đồ GIS, khai quật khảo cổ, xử lý hiện vật
khảo cổ, nghiên cứu đặc tính vật liệu và kỹ thuật xây dựng Chămpa cổ đại, trùng
tu và bảo tồn, phát triển du lịch bền vững, nâng cấp bảo tàng Mỹ Sơn, nâng cao
năng lực cho cán bộ bảo tồn di tích. Dự án được thực hiện trong ba giai đoạn,
giai đoạn I: “Thuyết minh và đào tạo ứng dụng các tiêu chuẩn quốc tế về bảo tồn
Di sản thế giới nhomas tháp G (2003 – 2005)”, giai đoạn II: “Thuyết minh và đào
tạo ứng dụng các tiêu chuẩn quốc tế về bảo tồn Di sản thế giới nhóm tháp G
(2008 – 2010)”, giai đoạn III: “Phát triển du lịch bền vững trong khu Di sản
thế giới Mỹ Sơn (2012 – 2013)”.
Dự án đã tập hợp các nhà nghiên cứu khảo cổ và kiến trúc sư
thuộc quỹ Lerici, trường Đại học Bách khoa Milan, Viện bảo tồn di tích… Được sự
hổ trợ của chính phủ Italia, chính phủ Việt Nam và Unesco. Công tác trùng tu
được áp dụng nghiêm ngặt các tiêu chuẩn quốc tế và trở thành một ví du điển
hình trong lĩnh vực bảo tồn.
Nhiều kết quả đạt được từ thành công của dự án. Trong đó, kết quả
quan trọng nhất theo Báo cáo tổng kết của dự án là nâng cao năng lực của các
cán bộ chuyên môn và quản lý của mọi cấp từ Trung ương đến tỉnh, địa phương,
đào tạo đội ngủ cán bộ công nhân lành nghề cho hoạt động bảo tồn trong tương
lai, không chỉ của địa phương mà cả khu vực.
Từ khi mở cửa đón khách, Khu tháp G mỗi ngày có hàng trăm lượt khách
đến tham quan tìm hiểu. Bởi đây là khu tháp có những giá trị về kiến trúc điêu
khắc như có bệ thờ điêu khắc bầu vú còn lại duy nhất tại Khu di tích, khu tháp
có điêu khắc hoa văn bằng đất nung nhiều nhất tại Mỹ Sơn, một trong số ít tháp
có cửa chính quay về hướng Tây… Đặc biệt, du khách tham quan tháp G còn nhằm
tìm hiểu kết quả thành công từ dự án, trong đó có việc áp dụng các tiêu chuẩn
quốc tế trong trùng tu tháp Chăm hiện nay.
Văn Khoa
( Ban Quản lý Di tích và Du lịch Mỹ Sơn)