Thời điểm này, những nông dân ở thôn Lệ Sơn, xã Duy Nghĩa (Duy Xuyên) đang bước vào đợt thu hoạch nén. Tuy nhiên năm nay bà con đang gặp khó khăn vì củ nén rơi vào tình cảnh mất mùa mất giá.
Những năm trước, nén là loại cây trồng không những giúp người dân xóa đói giảm nghèo mà còn mang lại thu nhập cao cho hơn 100 hộ dân ở vùng đất cát này. Tuy nhiên, năm nay do thời tiết bất ổn, nắng nóng kéo dài khiến sản lượng nén giảm mạnh. Nhiều gia đình có diện tích trồng nén bị hư hại đến hơn 50%, có những hộ thiệt hại nặng, phải nhổ bỏ toàn bộ, chỉ còn trơ lại cát trắng. Gia đình anh Phan Văn Năm đang rất lo lắng vì mùa vừa qua 100% diện tích trồng nén của anh mất trắng. Anh bắt đầu trồng nén từ 4 tháng trước nhưng đến nay chẳng thu hoạch được gì. “Nhà tôi trồng hơn 2 sào nén, mọi năm cho thu hoạch cao, nhưng năm nay do mất mùa, tôi thất thu hoàn toàn. Tôi bỏ nhiều vốn mua giống, tiền thuê nhân công, lại tốn bao chi phí đầu tư phân bón, công sức chăm sóc, giờ bị hư hại hết. Tôi đang phân vân việc trồng nén cho vụ mùa tiếp theo nên hiện giờ tôi bỏ đất vậy chứ chưa biết trồng gì” - anh Năm tâm sự.
Người dân tách củ nén phơi khô trước khi bán. Ảnh: LÊ BÌNH
Điệp khúc mất mùa được giá hay được mùa mất giá từng bao lần khiến nông dân điêu đứng. Nhưng năm nay người trồng nén ở đây chao đảo vì không chỉ nén mất mùa mà còn mất luôn cả giá. Theo anh Nguyễn Trường Hùng (thôn Lê Sơn), năm nay gia đình anh trồng nén với diện tích gần 3 sào đất, nhiều hơn so với những năm trước. Thời điểm thu hoạch nén kéo dài từ tháng 10 âm lịch đến cuối năm. Tuy nhiên, năm nay sản lượng giảm mạnh nên dự kiến thời gian sẽ rút ngắn. Anh Hùng cho hay, may mắn là so với bà con quanh đây thì nén của gia đình anh không bị hư hại nhiều nhưng năng suất cũng không cao. Vườn nén của anh hiện nay đã được thu hoạch hơn 2/3 diện tích với khoảng 300kg củ nhưng mùa này nén khá nhỏ, không to và tròn như những năm trước. Hơn nữa, giá nén năm nay xuống thấp khiến thu nhập của gia đình anh giảm mạnh. “Năm vừa rồi 1kg nén củ tôi bán được 140 - 160 nghìn đồng, có khi nén được giá lên đến 200 nghìn đồng/kg. Năm nay giá nén chỉ còn 75 nghìn đồng/kg, sản lượng lại thấp nên tôi chẳng hy vọng lời lãi gì, chỉ mong may mắn gỡ lại vốn là an ủi lắm rồi” - anh Hùng chia sẻ.
Hiện nay, giá nén trên thị trường đang có dấu hiệu bình ổn, không giảm cũng chẳng tăng nên người dân đang tập trung nhổ nén. Chị Phan Thị Mai cho hay, năm nay gia đình chị cũng trồng 2 sào nén, trong đó một nửa số diện tích đã đến kỳ thu hoạch. Năm ngoái, cũng chừng ấy diện tích chị thu được hơn 250kg củ, sau khi trừ chi phí, gia đình thu nhập hơn 20 triệu đồng/sào. Chị cho biết, năm nay, mất mùa nhưng giá nén lại thấp hơn các năm trước từ 70 - 80 nghìn đồng, thậm chí là thấp hơn 100 nghìn đồng/kg. Hiện nay thấy giá bình ổn nên chị cố gắng thu hoạch sớm để chạy đua với giá, nếu để muộn vài ngày chưa biết giá có giảm nữa không. “Tôi chỉ hy vọng giá nén sẽ tăng lên ở thời điểm vào cuối mùa để có thêm thu nhập lo cho gia đình khi tết sắp đến” - chị Mai nói.
Lê Bình