Nhờ tập trung phát triển kinh tế, huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng thiết yếu, thời gian qua việc xây dựng nông thôn mới (NTM) ở huyện Duy Xuyên đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, từng bước tạo nên diện mạo những làng quê đáng sống...
Diện mạo nông thôn Duy Xuyên ngày càng khởi sắc. Ảnh: HOÀI NHI
Xây dựng những khu dân cư kiểu mẫu
Những ngày đầu xuân Mậu Tuất, có dịp về Đông Yên (xã Duy Trinh), ai cũng nhận ra sự khởi sắc của vùng quê này. Đường sá được đổ bê tông sạch đẹp bằng chính sự đóng góp của người dân. Ông Ngô Phi Lan - Trưởng thôn Đông Yên cho biết, toàn thôn hiện có gần 2km đường trục chính giao thông được đổ bê tông với nền đường rộng 6 - 8m. Ngoài ra, 60 tuyến đường ngõ xóm với tổng chiều dài 10km cũng được bê tông hóa hơn 80%. Cùng với hạ tầng giao thông, hệ thống điện phục vụ sản xuất và sinh hoạt cũng đảm bảo an toàn theo tiêu chuẩn, 100% hộ dân sử dụng thường xuyên. Ngoài ra, hệ thống điện chiếu sáng công cộng cũng được lắp đặt ở khắp đường trục chính, ngõ xóm, đêm xuống sáng trưng không khác gì nơi phố thị. Cùng với đó, nhà sinh hoạt văn hóa thôn cũng được đầu tư xây dựng trên diện tích 1.162m2, các trang thiết bị như bàn ghế, âm thanh, ánh sáng đảm bảo phục vụ nhu cầu hội họp của nhân dân. Đến nay, trong thôn không còn nhà dân tạm bợ, dột nát. Ông Lan nói: “Tính đến gần cuối tháng 2.2018, thôn Đông Yên đã hoàn thành 8 tiêu chí xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu gồm: điện, vườn - nhà ở hộ gia đình, thu nhập, văn hóa - giáo dục - y tế, môi trường, hệ thống chính trị - an ninh trật tự xã hội, người dân chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật - thực hiện tốt quy ước, hương ước của cộng đồng, sản xuất - kinh doanh. Năm 2017 thu nhập bình quân đầu người của thôn đạt hơn 37 triệu đồng, hiện nay tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 6,2%. Thời gian tới, ban dân chính thôn tiếp tục huy động nhiều nguồn lực để mở rộng mạng lưới giao thông, vận động nhân dân hiến đất, tham gia trồng cây xanh tạo bóng mát trên các trục đường, di dời hàng rào vào đúng mốc lộ giới và tiến hành xây dựng theo hướng xanh - sạch, hài hòa với quang cảnh làng quê”.
Xác định việc xây dựng mô hình khu dân cư NTM kiểu mẫu là quá trình lâu dài, liên tục, hội tụ sức mạnh và sự đồng thuận của nhân dân nên thời gian qua chính quyền huyện Duy Xuyên đẩy mạnh công tác tuyên truyền với nhiều hình thức như xây dựng chuyên mục trên sóng phát thanh - truyền hình, thông qua cuộc họp ở khu dân cư, các buổi đối thoại, hội thảo, tọa đàm, cấp phát 8.000 tờ rơi phổ biến bộ tiêu chí về khu dân cư kiểu mẫu đến từng hộ dân. Đồng thời, phát huy hiệu quả mô hình “Nông dân chung tay xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu”, “Phụ nữ bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp”, “Nhà sạch, vườn đẹp” thu hút hơn 5.000 lượt người tham gia ở 8 thôn thuộc 8 xã xây dựng NTM. Mặt khác, các đơn vị liên quan của huyện cũng tiến hành rà soát, đánh giá mức độ đạt của từng chỉ tiêu, tiêu chí theo quy định. Theo đó, ngoài khu dân cư Thi Thại (xã Duy Thành) đã hoàn thành toàn bộ 10 tiêu chí thì hầu hết thôn còn lại đạt 3 - 7 tiêu chí. Ông Hồ Văn Phước - thành viên Tổ điều phối chương trình xây dựng NTM huyện Duy Xuyên chia sẻ: “Thời gian qua, nhờ các thôn đăng ký xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu thực hiện hiệu quả công tác vận động nên người dân hiểu được lợi ích của việc xây dựng mô hình này và tích cực hưởng ứng. Minh chứng là nhiều hộ dân đã tự nguyện tháo dỡ, đập bỏ tường rào, cổng ngõ, di dời vật kiến trúc, trả lại mặt đường đúng quy hoạch, tập trung ở các khu dân cư như Lệ Bắc (xã Duy Châu), An Trung (xã Duy Trung), Đông Yên (xã Duy Trinh). Đây là động lực quan trọng để các địa phương tiếp tục nỗ lực, chung sức xây dựng quê hương ngày càng văn minh, giàu đẹp”. Theo tìm hiểu, trong năm 2017 vừa qua 8 thôn được chọn làm điểm xây dựng khu dân cư kiểu mẫu ở 8 xã Duy Hòa, Duy Trinh, Duy Phước, Duy Sơn, Duy Thành, Duy Vinh, Duy Trung, Duy Châu đã đầu tư hơn 3,7 tỷ đồng để thực hiện các tiêu chí, qua đó làm cho làng quê thêm hiện đại, văn minh...
Hướng đến huyện NTM
Năm 2017, tổng nguồn vốn Duy Xuyên huy động xây dựng NTM hơn 517 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách nhà nước 172,3 tỷ đồng, vốn tín dụng 200 tỷ đồng, nhân dân đóng góp hơn 8 tỷ đồng, còn lại huy động các nguồn lực khác. Đến thời điểm này, tỷ lệ hộ nghèo của huyện còn 5,41%, giảm 1,4% so với cuối năm 2016.
Theo kế hoạch, năm 2018 Duy Xuyên sẽ tiếp tục huy động hơn 579 tỷ đồng cho chương trình NTM, trong đó ưu tiên xây dựng hoàn chỉnh vùng sản xuất tập trung ở các xã Duy Phước, Duy Châu và tập trung nâng cấp, mở rộng một số tuyến đường ĐH, đầu tư xây dựng Trung tâm Văn hóa huyện...Phát triển sản xuất gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp là một trong những giải pháp trọng tâm góp phần nâng cao giá trị gia tăng và thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Xác định tầm quan trọng đó, những năm gần đây huyện Duy Xuyên nỗ lực thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tăng dần diện tích sản xuất lúa giống, lúa thương phẩm chất lượng cao theo phương thức hàng hóa tập trung. Ông Văn Bá Năm – Trưởng phòng NN&PTNT Duy Xuyên cho biết, năm 2017 địa phương chuyển đổi hơn 160ha đất lúa canh tác kém hiệu quả sang sản xuất các loại cây trồng cạn như đậu phụng, bắp, sen… mang lại giá trị 50 - 60 triệu đồng/ha/vụ. Bên cạnh đó, công tác dồn điền đổi thửa tiếp tục được triển khai với diện tích 130ha, nâng tổng diện tích đã thực hiện khâu này lên 2.195ha, qua đó xây dựng 14 mô hình cánh đồng mẫu lớn và cánh đồng kỹ thuật. Nhờ vậy, năm qua các hợp tác xã nông nghiệp và hộ nông dân thực hiện liên kết với nhiều doanh nghiệp tổ chức sản xuất gần 200ha lúa giống cùng một số loại nông sản chủ lực, góp phần tăng 20 - 30% giá trị kinh tế so với sản xuất thông thường.
Cùng với trồng trọt, ngành chăn nuôi dù gặp nhiều khó khăn do tác động bởi giá cả thị trường nhưng vẫn đóng vai trò quan trọng trong bức tranh kinh tế nông nghiệp của Duy Xuyên, trong đó chủ yếu là tập trung phát triển chăn nuôi theo hướng trang trại, gia trại. Đến nay, toàn huyện có 12 trang trại chăn nuôi heo theo hình thức liên kết giữa người dân với các doanh nghiệp. Thời gian qua, Duy Xuyên cũng tiến hành quy hoạch 12 khu chăn nuôi gia súc, gia cầm tập trung ở 7 xã với tổng diện tích 68ha và đã được UBND tỉnh phê duyệt. Ông Văn Bá Năm chia sẻ thêm: “Những năm gần đây, việc thực hiện chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng NTM đã đạt được một số thành tựu hết sức quan trọng, tạo động lực làm thay đổi nhận thức của người dân từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún sang sản xuất hàng hóa thích ứng với biến đổi khí hậu. Và trong tiến trình này, Duy Xuyên đặc biệt chú trọng việc đẩy mạnh liên kết, hợp tác với các doanh nghiệp nhằm từng bước nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo ổn định đầu ra các loại nông sản, giúp nhà nông nhanh chóng thoát nghèo và vươn lên làm giàu”.
Những năm qua, nhiều địa phương của Duy Xuyên cũng tập trung đầu tư xây dựng, nâng cấp hàng loạt công trình hạ tầng kinh tế - xã hội thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống dân sinh. Riêng năm 2017, toàn huyện đổ bê tông 17,3km đường giao thông nông thôn, xây dựng 4 cây cầu gồm Phú Đa, Tân Lân, Đồng Voi, Đất Đỏ. Đồng thời đầu tư nâng cấp 4 tuyến đường ĐH tại các xã Duy Phú, Duy Tân, Duy Phước, Duy Thành. Hệ thống thủy lợi cũng được xây dựng kiên cố với 22,4km kênh mương loại 3, kéo 5km điện thủy lợi hóa đất màu và nâng cấp, xây mới 7 trạm bơm điện nhằm đảm bảo cung ứng nước tưới cho cây trồng. Không chỉ vậy, trong năm qua huyện còn xây mới, nâng cấp 6 nhà văn hóa thôn cùng một số sân thể thao trung tâm xã, lắp đặt hơn 20km điện chiếu sáng tại các trục chính giao thông nông thôn và hoàn thành việc xây dựng mới một số ngôi trường…
Duy Xuyên có 11/14 xã, thị trấn xây dựng mô hình NTM (trừ thị trấn Nam Phước và 2 xã Duy Nghĩa, Duy Hải). Tính đến thời điểm này, địa phương đã có 5 xã về đích gồm Duy Hòa, Duy Trinh, Duy Sơn, Duy Phước, Duy Thành, 6 xã còn lại đạt 9 - 16 tiêu chí/xã. Qua khảo sát cho thấy, hiện nay Duy Xuyên đã đạt 6/9 tiêu chí xây dựng huyện NTM gồm quy hoạch, điện, sản xuất, môi trường, an ninh trật tự xã hội, chỉ đạo xây dựng NTM. Từ nay đến cuối năm 2020 địa phương phấn đấu thực hiện hoàn thành 3 tiêu chí còn lại là giao thông, thủy lợi, giáo dục – y tế - văn hóa để trở thành huyện NTM.
HOÀI NHI