Đến với Khu đền tháp cổ Mỹ Sơn, tôi nghe, âm âm, rì rầm khắp thung lũng thần linh này. Đó là tiếng hát của đất và đá, hòa quyện thành một giai điệu, rõ ràng và mơ hồ như chính những ngọn Tháp ở đây.

    Những ai đã một lần đến viếng Thánh địa Mỹ Sơn đều tả lại được cảm giác lâng lâng khi đặt chân vào thung lũng đầy những phế tích hoang sơ này. Dường như ở đó có một từ trường cực mạnh thu hút năng lượng từ vũ trụ, một sự hòa điệu giữa những ngôi tháp cổ có thể tạo nên giai điệu, mà nếu lắng nghe, du khách có thể cảm được giai điệu ấy thấm dần vào cơ thể mình. Một sự giao cảm rất thân xác nhưng lại hoàn toàn thuộc về tâm hồn.

   Còn nhớ, lần đầu tôi được chiêm ngưỡng một Thánh Địa Chàm, lần đầu tôi được nhìn ngắm thỏa thuê những ngọn tháp trong một bố cục phức hợp. Và cũng lần đầu, tôi được nghe giai điệu Mỹ Sơn. Giai điệu ấy là có thật. Khi tôi bất chợt dừng chân giữa thung lũng, hoàn toàn thả lỏng con người mình. Đột nhiên, tôi nghe văng vẳng một giai điệu lạ. Hình như là tiếng gió lùa qua các ngọn cổ tháp hoang phế. Hình như những viên gạch Chàm màu nâu sậm đang lên tiếng. Hình như những ngọn tháp đang thì thầm với bầu trời. Hình như chính tôi đang hát khúc nguyện cầu lặng lẽ. Tôi nghe, bấy giờ buổi sáng, mưa bụi, bầu trời màu lam, âm âm khắp thung lũng những tiếng ngân, những dư vang, một tiếng nói mơ hồ của kiến trúc, một giao thoa giữa gạch chín nẫu và sa thạch.Tôi đứng lặng dưới vòm cong một ngọn tháp. Phía trên đầu tôi là phù điêu thần Kala (vị thần tượng trưng cho Thời gian trong tôn giáo và nghệ thuật Chàm) mà râu tóc Thần là những nhánh địa y xanh đẫm. "Qua hàm răng hung dữ - Nét cười hiền dịu sao" - Thần Ka-la vậy đó, giống như Thời gian, vừa dữ lại vừa hiền, và cứ trôi, cứ trôi. Bức phù điêu hiện diện từ đầu thiên niên kỷ thứ nhất mà lúc này, qua thiên niên kỷ thứ ba, vẫn sinh động như thuở nào. Tại sao người Chàm lại chọn thung lũng Mỹ Sơn làm Thánh Địa? Câu hỏi ấy, chỉ có những ngọn Tháp Mỹ Sơn trả lời được. Có lẽ, do vị trí đặc biệt của thung lũng này, nơi có thể trực tuyến với bầu trời, nơi đẹp như một chiếc chảo vệ tinh hình parabole để thu nhận những tín hiệu bí mật từ vũ trụ, nơi không quá rộng lớn để bị loãng, bị khuyếch tán, nhưng cũng không quá chật hẹp để khó tạo nên một quần thể kiến trúc hoành tráng, một giai điệu kiến trúc hoàn chỉnh và đẹp đẽ. Với hơn 70 công trình kiến trúc được xây dựng từ thế kỷ thứ IV đến thế kỷ thứ XII, Mỹ Sơn hiện diện trong lịch sử kiến trúc tôn giáo Việt Nam như một điều kỳ diệu, một cơ may. Đúng là một cơ may, vì nếu nước Việt ta không thu hút được thành một chữ S thống nhất như bây giờ, nếu trong huyết quản chúng ta không ngân lên giai điệu của sự hòa huyết, thì làm sao chúng ta có Mỹ Sơn? Đó là món quà vô giá mà một dân tộc đã trao tặng cho một dân tộc, một cộng đồng đã trao tặng cho một cộng đồng, một tâm hồn đã trao tặng cho những tâm hồn.

    Mỗi người, tùy khả năng và vị trí của mình, cố gắng làm những điều tốt đẹp cho Mỹ Sơn. Còn rất nhiều việc để làm và phải làm vì sự trượng tồn của Mỹ Sơn. Mỹ Sơn đã là một điểm du lịch quan trọng. Nhưng làm sao, Mỹ Sơn vẫn giữ được nguyên vẹn cái không khí thiêng liêng trong sạch của một Thánh Địa, chứ không phải là nơi hội tụ những xô bồ từ khắp thế giới. Làm sao để bất cứ một du khách nào tới viếng Mỹ Sơn, điều đầu tiên họ cảm nhận được là không khí linh thiêng, là một từ trường thanh lọc tâm hồn, nơi họ có thể dọn mình cho cái Thiện và cái Đẹp.

   Vâng, từ đất và từ đá, người nghệ sĩ Chàm vĩ đại cách ba thiên niên kỷ trước đã nghe ra những Hòa Điệu và đã thể hiện được những điều ấy trên đất và trên đá. Để bây giờ, những viên gạch Chàm nơi đây, dù lành lặn hay sứt mẻ, đều biết tự hát.

   Tôi nghe, âm âm, rì rầm khắp thung lũng Mỹ Sơn tiếng hát của đất và đá, hòa quyện thành một giai điệu, rõ ràng và mơ hồ như chính những ngọn Tháp ở đây.

Gia Bảo

fShare

Tweet