Khai mạc ngày hội văn hóa Chăm và trưng bày hiện vật tháp G

Chi tiết

Được đăng ngày Thứ bảy, 22 Tháng 6 2013 12:04

Sáng ngày 22/ 6/2013 tại khu đền tháp Mỹ Sơn một sự kiện nổi bật tại Khu di tích Mỹ Sơn – Di sản văn hóa thế giới, đó là mở cửa đón khách tham quan khu tháp G sau nhiều năm bảo tồn trùng tu và khai trương Phòng trưng bày hiện vật kết quả bảo tồn trùng tu tháp G. Khai mạc Ngày hội Văn hóa Chăm.

Nằm trong chương trình hoạt động của Festival Di sản Quảng Nam lần thứ V - 2013, sáng nay 22.6, Ngày hội văn hóa Chăm được khai mạc tại Di tích lịch sử Mỹ Sơn. Dịp này, tháp G sau 10 năm trùng tu cũng đã chính thức được mở cửa đón khách tham quan.Tham dự buổi lễ có bà Irina Bokova - Tổng giám đốc UNESCO, ông Lorenzo Angeloni - Đại sứ Italia tại Việt Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam - Trần Minh Cả, các chuyên gia đến từ Lào, Italia.Sau hơn 10 năm trùng tu và tôn tạo, lần này nhóm tháp G được chính thức giới thiệu đến công chúng cùng với phòng trưng bày các hiện vật của nhóm tháp. Với sự hỗ trợ kinh phí từ Chính phủ Italia, UNESCO đã hỗ trợ Ban Quản lý Di tích Mỹ Sơn khai quật và trùng tu tháp G, một trong những nhóm đền tháp quan trọng nhất của Di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn. Hoạt động này cũng nhằm kỷ niệm 40 năm quan hệ hợp tác Việt Nam - Italia.

Các chuyên gia đã thực hiện việc khai quật, trùng tu và phục chế hơn 60 hiện vật đã bị hư hỏng, sụp đổ và bị vùi lấp dưới lòng đất. Trong đó, nhiều hiện vật có giá trị về lịch sử, niên đại khoảng giữa thế kỷ XII, như các đỉnh tháp chóp nhọn, gờ mái (có dòng chữ Chăm khắc ngắn), tượng Laksmì, tượng Kàla (linh vật huyền thoại với cái nhìn đầy đe dọa), tượng linh dương, tượng Nadin, tượng Hamsa… Với những nỗ lực lực nhằm cứu vãn di tích Chăm – Mỹ Sơn, sự hợp tác giữa ba bên Việt Nam – Italia – Unesco được triển khai được xem là hình mẫu trùng tu các di tích Chăm tại Việt Nam. Qua nhiều năm nghiên cứu làm việc, với những nỗ lực không mệt mỏi, cuộc hợp tác này đã đạt được kết quả, khu tháp G – Mỹ Sơn đã trả lại phần nào diện mạo ban đầu vốn có.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam - Trần Minh Cả gửi lời cám ơn chân thành đến các chuyên gia, Quỹ hỗ trợ Lerici, đã “biến” nhóm tháp G từ một đống đổ nát trở lại là đền đài tráng lệ.

Tổng giám đốc UNESCO bà Irina Bokova nhấn mạnh, kết quả trùng tu nhóm tháp G thể hiện sức mạnh hợp tác vì đổi mới giữa Chính phủ Italia, Việt Nam và sự điều phối của UNESCO. “Mỹ Sơn không chỉ là di sản văn hóa của riêng người Việt Nam mà còn là giá trị quý báu của nhân loại, nên việc trùng tu di sản là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Trong thời gian tới UNESCO cam kết sẽ tiếp tục hỗ trợ Quảng Nam trong việc trùng tu và bảo vệ những di tích đang xuống cấp tại địa phương” - bà Irina Bokova nói.

Tháp G trong chiến tranh, từng bị một quả bom nổ gần khu vực phía Bắc đã làm hủy hoại và sụp đổ nhiều thành phần đền tháp. Trong quá trình bảo tồn trùng tu, các chuyên gia làm việc tại đây đặc biệt chú ý đến công tác khai quật khảo cổ. Từng lớp đất qua ngàn năm bị chôn vùi được bóc lên, những mảnh vỡ của khu tháp được tìm thấy, mở ra cánh cửa về một ngôi đền được xây dựng vào nửa cuối thế kỷ 12 dưới vương triều Jaya HarivarmanI. Tại đây, trong quá trình trùng tu, khai quật khảo cổ học, nhiều khám phá giá trị về một nhóm tháp được xem là hình mẫu độc đáo và nguyên bản cho phương án kiến trúc và trang trí trong nghệ thuât Chămpa được tìm thấy. Các chuyên gia nghiên cứu đã kết hợp lựa chọn và xử lí đưa vào bảo quản. Những mảnh vỡ này được sắp xếp theo chuyên đề, xây dựng phòng trưng bày. Và với một cách làm việc khoa học, một bức tranh hoàn chỉnh về quá trình sáng tạo nghệ thuật, các kỹ thuật xây dựng của nền nghệ thuật Chămpa sẽ được giới thiệu đến du khách. Như phần giới thiệu của không gian trưng bày đã viết: “ Phòng trưng bày là nơi phù hợp nhất để trưng bày những sáng tạo thời xa xưa – đã được sinh ra và hồi sinh – để các thế hệ tương lai có thể chiêm ngưỡng và bảo tồn.

Không gian trưng bày mở ra một hướng nhìn mới về những đa dạng trong kỹ thuật xây dựng của người xưa, qua đó cho thấy việc xây dựng gạch Chăm còn là những tính toán về khoa học. Nhiều lí giải được đưa ra căn cứ trên những nghiên cứu khoa học, qua đó tìm ra những đáp số đúng nhất về bí ẩn trong viên gạch cổ, từ đó tìm chất kết dính, một công việc khó nhất trong trùng tu tháp Chăm hiện nay. Qua nghiên cứu tổng hợp về trùng tu, khảo cổ… các chuyên gia đã phác họa về sự hình thành viên gạch Chăm, về các thành phần xã hội tham gia vào công đoạn tạo vật liệu. Tại khu tháp G, với số lượng vô số các hiện vật thu nhặt được ,những gì tìm thấy tại đây, qua khai quật đã từng được công bố như việc xuất hiện chữ Trung Hoa trên gạch Chăm, dấu chân trẻ in trên gạch cổ, số lượng lớn gốm sứ được khai quật… kết hợp với những phát hiện trước đây đã cho thấy tháp G Mỹ Sơn là một kho tàng độc đáo cần khám phá.

Cắt băng khai trương trưng bày hiện vật tháp G

Phòng trưng bày còn giành một phần giới thiệu về quá trình hợp tác làm việc của các chuyên gia, giới nghiên cứu và đội ngũ cán bộ kỹ thuật, công nhân lành nghề.

Tại buổi lễ khai mạc ngày hội văn hóa Chăm và khi trương, trưng bày hiện vật tháp G, UBND tỉnh đã tặng bằng khen cho 2 cá nhân và UNESCO đã trao giấy chứng nhận nghề cho 6 công nhân đã tham gia trùng tu tháp G.