Thả nổi nhiều khâu

Ngày 21.1, ổ dịch cúm A/H5N1 bùng phát đầu tiên tại xã Duy Trinh trên đàn vịt gần 2.000 con của ông Ngô Hoa ở thôn Chiêm Sơn, buộc phải tiêu hủy khẩn cấp. Ông Hoa thừa nhận: “Do tôi không tuân thủ các quy định về phòng bệnh như tiêm ngừa vắc xin, vệ sinh môi trường và không thông tin cho cán bộ thú y xã biết việc nhập đàn nên mới xảy ra dịch”. Theo ông Nguyễn Văn Ánh - cán bộ thú y xã Duy Trinh, thời gian qua việc chăn nuôi gia cầm trên địa bàn phát triển khá mạnh. Tính đến đầu tháng 1.2014 – thời điểm chưa bùng phát dịch, toàn xã có gần 35.000 con gia cầm, trong đó 85% là vịt. Tuy nhiên, do chủ quan nên thời gian qua tỷ lệ gia cầm được tiêm phòng vắc xin ở xã Duy Trinh đạt rất thấp, chiếm tỷ lệ khoảng 30%. Đến lúc vi rút cúm A/H5N1 bùng phát, người chăn nuôi mới báo với thú y cơ sở về số lượng gia cầm thả nuôi và cuống cuồng mua vắc xin về tiêm phòng. Theo ông Ánh, gần 2 tháng qua, ngoài việc tiếp nhận và tổ chức tiêm 27.500 liều vắc xin do cấp trên hỗ trợ thì người dân trên địa bàn xã còn bỏ tiền ra mua thêm 18.000 liều về chích ngừa, chủ yếu trên đàn vịt. Mặc dù vậy, vi rút cúm A/H5N1 vẫn tiếp tục lây lan bởi theo quy định thì khi đàn vịt được 15 ngày tuổi phải tiêm phòng mũi 1, sau đó 21 ngày tiêm lại mũi 2. Điều đáng nói ở đây chính là việc tiêm phòng vắc xin mũi 2 bị bỏ ngỏ. Nguyên nhân chính là nếu tiếp tục tiêm mũi 2 thì người chăn nuôi phải chờ thêm 15 - 20 ngày nữa mới xuất bán vịt, đồng nghĩa với việc kéo dài thời gian sinh trưởng của vịt từ 45 lên tới 60 ngày, trong khi đó chi phí thức ăn tăng cao dẫn đến người dân phải chịu lỗ.

Trên các tuyến giao thông huyết mạch ở xã Duy Trinh, băng rôn thông báo dịch đã được treo nhưng lực lượng chốt chặn thì không thấy. Ảnh: Thành Sự

Bên cạnh đó, khu vực từ cầu Chiêm Sơn đến Bến Giá Ngự thuộc xã Duy Trinh có nhánh sông Thu Bồn chảy qua đã từng xảy ra dịch bệnh vào năm 2012. Vào mùa khô, nhánh sông này chỉ đọng lại các vũng nước nhỏ khiến môi trường luôn bị ô nhiễm cộng với thời tiết rét lạnh kéo dài trong những tháng đầu năm là điều kiện thuận lợi để vi rút cúm gia cầm tồn tại và bùng phát rồi lây lan ra diện rộng. Đáng lo hơn, những ngày cuối tuần qua, có mặt tại xã Duy Trinh, chúng tôi không hề thấy bóng dáng lực lượng chức năng chốt chặn tại các khu vực trọng yếu dẫn vào 2 thôn đang bị dịch gây hại là Chiêm Sơn và Đông Yên. Vì vậy, việc vận chuyển, giết mổ, mua bán gia cầm và các sản phẩm từ gia cầm cũng như việc nhập đàn, tái đàn rất khó kiểm soát khiến nguy cơ vi rút gây bệnh sẽ tiếp tục phát tán.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Hòa - Trưởng trạm Thú y Duy Xuyên cho rằng, nguyên nhân bùng phát dịch ở xã Duy Trinh và các địa phương khác là do công tác tổ chức tiêm phòng đợt 2 năm 2013 và đợt 1 năm 2014 chưa thực hiện tốt. Đồng thời việc thực hiện khâu vệ sinh môi trường, phun tiêu độc, khử trùng không được duy trì thường xuyên. Trong khi đó, qua kiểm tra cho thấy tỷ lệ lưu hành vi rút gây bệnh trên đàn thủy cầm tại các chợ là gần 6%. Theo ông Hòa, tính đến ngày 17.3, trên địa bàn xã Duy Trinh đã xảy ra 6 ổ dịch cúm gia cầm khiến hơn 13.000 con vịt nhiễm bệnh buộc phải tiêu hủy khẩn cấp, chiếm hơn 90% tổng đàn gia cầm bị tiêu hủy của cả tỉnh. Hiện xã Duy Trinh còn hơn 26.000 con vịt, tập trung nhiều nhất ở thôn Chiêm Sơn với hơn 22.000 con, trong số này có 5.000 con đã đến kỳ xuất bán...

Giải pháp tình thế

Thực hiện chỉ đạo của UBND huyện Duy Xuyên về tiếp tục triển khai đợt cao điểm vệ sinh môi trường, phun tiêu độc, những ngày gần đây lực lượng thú y và các đơn vị liên quan ở xã Duy Trinh chia nhau thành nhiều tổ, mỗi tổ có 2 - 3 người khẩn trương phun hóa chất khử trùng tại các khu dân cư, điểm chợ, nhất là những ổ dịch cũ. Ông Đoàn Công Vân - Phó Chủ tịch UBND xã Duy Trinh cho biết, địa phương đang tích cực hướng dẫn nhân dân thực hiện đồng bộ các biện pháp phòng chống. Theo đó, ngoài việc cấp phát 36 lít hóa chất Iodine để hộ chăn nuôi vệ sinh chuồng trại thì xã đã yêu cầu người dân làm cam kết không tái đàn trong thời gian xảy ra dịch, không vận chuyển gia cầm ra khỏi vùng dịch, không vứt xác gia cầm bừa bãi và phải báo cáo ngay cho cơ quan thú y khi phát hiện gà, vịt có dấu hiệu nhiễm bệnh để theo dõi và xử lý kịp thời. Tuy nhiên, theo ông Vân, đây mới chỉ là giải pháp tình thế, còn về lâu dài thì đòi hỏi cần phải có những biện pháp căn cơ hơn để dịch bệnh không tiếp tục xảy ra.