Thúc đẩy hợp tác quốc tế để bảo tồn, trùng tu khu di tích Mỹ Sơn sẽ tiếp tục được đẩy mạnh trong năm 2020, nhằm từng bước cứu vãn, hồi sinh những đền tháp trong một tương lai không xa.
Khẩn trương trùng tu nhóm tháp A cho kịp tiến độ. Ảnh: VĨNH LỘC
Tập trung nhóm tháp A
Hơn 3 tháng qua, tại nhóm tháp A thường xuyên có gần 100 công nhân và cán bộ kỹ thuật Ban Quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn cùng các chuyên gia Ấn Độ làm việc. Nhiệm vụ của họ là dọn dẹp vệ sinh, thu nhặt hiện vật, gia cố tường bao, đặc biệt là trùng tu các kiến trúc đền tháp, phấn đấu đến cuối tháng 6.2020 sẽ hoàn thành công việc theo đúng thời gian, tiến độ.
Ông Lê Văn Minh - Trưởng phòng Bảo tồn bảo tàng, Ban Quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn cho biết, mặc dù ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 khiến hoạt động du lịch phải tạm đóng cửa, nhưng trên công trường những phần việc về bảo tồn đặt ra từ trước vẫn diễn ra bình thường. Đến thời điểm hiện tại, hầu hết công trình của nhóm tháp A (trừ A1) đều đã được can thiệp bước đầu.
“Năm 2020 chúng tôi sẽ tập trung vào nhóm tháp A với các công việc cụ thể như gia cố tường bao, trùng tu 4 tháp A8, A10, A11, A12. Đây cũng là phần việc tiếp theo của dự án Bảo tồn, trùng tu các nhóm tháp K, H, A do các chuyên gia đến từ Viện Khảo cổ Ấn Độ thực hiện” - ông Minh nói.
Trùng tu nhóm tháp A nằm trong dự án bảo tồn 3 nhóm tháp K, H, A của chuyên gia Ấn Độ năm 2020. Ảnh: VĨNH LỘC
Dự án Bảo tồn, trùng tu các nhóm tháp K, H, A có thời hạn 5 năm, kinh phí thực hiện khoảng 50 tỷ đồng, ngoài một phần vốn đối ứng của Việt Nam thì chủ yếu do Chính phủ Ấn Độ tài trợ. Từ cuối năm 2016, chuyên gia Viện Khảo cổ Ấn Độ đã tiến hành khảo sát, nghiên cứu tư liệu các đền tháp Mỹ Sơn. Năm 2017 chính thức triển khai việc trùng tu, bảo tồn 2 nhóm tháp K và H.
Theo ông Nguyễn Công Khiết - Phó Giám đốc Ban Quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn, cũng như các nhóm tháp đã được trùng tu trước đây, quá trình bảo tồn các tháp nhóm A tuyệt đối tuân thủ tính nguyên gốc, chỉ thay những vật liệu gạch bị hư hỏng.
“Việc gia cố, trùng tu nhóm tháp A được các chuyên gia Ấn Độ xác định là cố gắng giữ nguyên trạng về kiến trúc theo bản vẽ của người Pháp trước đây. Riêng tháp A1 là kiến trúc quan trọng nên sẽ được thực hiện trong năm 2021” - ông Khiết thông tin.
Bảo tồn tháp F1
Từ nhiều năm qua, hợp tác quốc tế trong bảo tồn di sản Mỹ Sơn đã mang lại nhiều cơ hội cho những kiến trúc đền tháp nơi đây. Thông qua nguồn kinh phí hỗ trợ, nhất là kỹ thuật trùng tu, một số di tích đã được hồi sinh vững chắc.
Ông Romel Singh Jamwal - Tổng Giám đốc dự án Bảo tồn, trùng tu các nhóm tháp K, H, A cho hay, năm 2020 ngoài nhóm tháp A cũng sẽ tiến hành một số công việc gia cố, duy tu 2 nhóm tháp K và H như hoàn thiện hệ thống thoát nước, làm đường lát đá dẫn đến nhà biểu diễn văn nghệ, dọn dẹp cây cỏ… giúp du khách dễ dàng di chuyển tham quan. Riêng với nhóm tháp A, chương trình dự án sẽ lập tài liệu chi tiết, ghi chú những dấu tích và cấu trúc còn sót lại trong quá trình trùng tu, bảo tồn nhóm tháp này.
Có thể khẳng định, nhờ nguồn kinh phí và hỗ trợ kỹ thuật của các chính phủ, chuyên gia trong và ngoài nước mà một số nhóm tháp như G, K, H… đã được cứu vãn, bảo tồn hiệu quả, chấm dứt nguy cơ nghiêng ngã, sụp đổ.
Theo ông Nguyễn Công Khiết, với những kết quả tốt đẹp đạt được thời gian qua trong công tác bảo tồn Mỹ Sơn, trong buổi làm việc mới đây với Đại sứ Ấn Độ, Ban Quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn cũng đã tham mưu tỉnh đề xuất Chính phủ Ấn Độ tiếp tục hỗ trợ chương trình trùng tu tháp F1 nhằm cứu vãn kiến trúc này. Bước đầu, phía Ấn Độ đã đồng ý, đồng thời yêu cầu Quảng Nam lập các hồ sơ liên quan để họ xem xét trước khi tiến hành khảo sát.
“Đây là vấn đề phát sinh vì theo biên bản ký kết giữa 2 chính phủ trước đây, dự án Bảo tồn, trùng tu các nhóm tháp K, H, A sẽ kết thúc năm 2020 nhưng vì còn liên quan đến tháp A1 nên phải tiếp tục gia hạn sang năm sau. Nhân tiện thời gian này mình cũng đề xuất phía Ấn Độ hỗ trợ khảo sát lập dự án trùng tu F1 luôn” - ông Khiết nói thêm.
Ngoài ra, năm 2020, Ban Quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn cùng với tỉnh cũng đã làm việc, đề xuất với Cơ quan Hợp tác quốc tế Ý và Đại sứ quán Ý trùng tu bảo tồn nhóm tháp L. Phía Ý đã cơ bản đồng ý và sẽ triển khai trong thời gian thuận lợi. Cùng với đó, Mỹ Sơn cũng sẽ làm việc với Viện Bảo tồn di tích lập hồ sơ dự toán trùng tu tháp F2 từ nguồn kinh phí phát triển sự nghiệp của đơn vị.
VĨNH LỘC